Jesteś tym, co o sobie myślisz.
Samoocena odnosi się do ogólnej opinii, jaką mamy na swój własny temat i obejmuje przekonania na temat siebie, swojego miejsca w świecie, oraz emocje, które są związane z tymi przekonaniami. Jest to zbiór opinii i przekonań, które osoba ma na temat swoich własnych cech, zdolności, wartości i całkowitego poczucia własnej wartości.
Rola samooceny jest kluczowa w życiu codziennym. Wpływa na nasze decyzje, zachowanie i sposób, w jaki interpretujemy sytuacje i reagujemy na nie. Osoby z wysoką samooceną zwykle mają pozytywny stosunek do siebie i innych, są pewne siebie, akceptują swoje wady i są zmotywowane do osiągnięcia swoich celów. Z kolei niska samoocena prowadzi do poczucia nieadekwatności, lęku, depresji, negatywnego myślenia i braku motywacji.
Samoocena wpływa także na relacje interpersonalne; wydaje się np., że osoby z wysoką samooceną często mają zdrowsze relacje, a to dlatego, że są w stanie wyrazić swoje potrzeby i granice, oraz okazywać szacunek innym.
Jak tworzy się samoocena?
Samoocena kształtuje się przez całe życie, jednak fundamenty są zwykle budowane we wczesnym dzieciństwie. Proces formowania samooceny jest skomplikowany i wynika z wielu czynników:
- Doświadczenia z dzieciństwa. Relacje z rodzicami, opiekunami i innymi bliskimi osobami mają fundamentalny wpływ na samoocenę. Dzieci, które otrzymują miłość, akceptację, pochwały i wsparcie, mają większą szansę na rozwinięcie pozytywnej samooceny.
- Środowiska społecznego i rówieśniczego. Interakcje z rówieśnikami, nauczycielami i innymi osobami w społeczności mogą wpływać na samoocenę przez całe życie. Przyjazne i wspierające środowisko sprzyja rozwojowi zdrowej samooceny.
- Osiągnięcia i porażki. Sukcesy i niepowodzenia, zarówno w szkole, jak i w innych dziedzinach życia, wpływają na samoocenę. Osiągnięcia mogą poprawić samoocenę, podczas gdy porażki mogą ją obniżyć.
- Samopoczucie i zdrowie psychiczne. Osoby, które borykają się z problemami zdrowia psychicznego, takimi jak depresja czy lęk, mogą mieć trudności z utrzymaniem pozytywnej samooceny.
- Porównania społeczne. Porównywanie się do innych, szczególnie w dzisiejszym świecie mediów społecznościowych, może mieć znaczący wpływ na samoocenę. Ciągłe porównywanie się z innymi, często bardziej atrakcyjnymi, może prowadzić do obniżenia samooceny.
- Wewnętrzny dialog. Sposób, w jaki rozmawiamy sami ze sobą, wpływa na naszą samoocenę.
Kształtowanie zdrowej samooceny jest procesem, który wymaga czasu, refleksji i, w niektórych przypadkach, wsparcia psychologicznego. Ważne jest, aby pracować nad budowaniem pozytywnej samooceny, ponieważ wpływa ona korzystnie na wiele aspektów życia, w tym na dobrostan psychiczny, relacje interpersonalne i osiągnięcia życiowe.
Jak można wzmacniać samoocenę?
Istnieje kilka strategii na wzmocnienie samooceny. Oczywiście dla każdego będą to inne sposoby dlatego eksperymentuj i dobierz takie, które pomagają właśnie Tobie.
- Otocz się tymi, którzy dobrze Ci życzą. Budowanie relacji z ludźmi, którzy Cię wspierają i akceptują, może mieć pozytywny wpływ na Twoją samoocenę.
- Naucz się akceptować pochwały. Wbrew pozorom nie wszyscy potrafią cieszyć się z komplementów które otrzymują, ponieważ natychmiast szukają w tym drugiego dna. Przyjmowanie komplementów od innych, zamiast ich odrzucania lub bagatelizowania, może pomóc w budowaniu pozytywnego obrazu siebie.
- Nie porównuj się z innymi. Unikanie niezdrowych porównań z innymi i skoncentrowanie się na własnych osiągnięciach i wartościach pomaga w poprawie samooceny.
Uczyń się swoim priorytetem. Poświęć czas na rzeczy, które są dla Ciebie ważne i które sprawiają, że czujesz się dobrze.
- Stawiaj sobie realistyczne cele. Określenie i pracowanie nad osiągnięciem podzielonego np. na mniejsze etapy zadania poprawia poczucie własnej skuteczności i samoocenę.
- Pozytywny dialog wewnętrzny. No właśnie. Jak mówisz do siebie? Czy we własnej głowie jesteś swoim najlepszym przyjacielem, czy największym wrogiem? Praca nad zamianą negatywnych myśli o sobie na pozytywne afirmacje pomoże Ci w budowaniu zdrowej samooceny.
Uważam, że podstawowym zadaniem każdej jednostki jest dogłębne samopoznanie, którego proszę nie mylić z egoizmem. Znajomość siebie, decydowanie o tym czy podejmować pracę w danym obszarze życia czy nie. Akceptacja siebie, a co za tym idzie szacunek do siebie zmienia zupełnie nasze postępowanie. Już nie przepełnione lękiem czy strachem. Rezonujemy z ludźmi i wchodzimy z nimi w relacje.
Czyńmy to jako świadome siebie osoby. Wyrządzimy wtedy mniej szkody innym i przede wszystkim sobie.